ميهمان گرامي، به غول آباد خوش آمديد! | ايميل: گذر واژه: مرا به ياد بسپار براي يك ماه: وارد شدن: | قلعه
غول آباد / روزنامه ديواري
درباره يزد
القاب يزد

به جهت محاصره يزد توسط بيابان هاي خشك و صعب العبور بودن آنها و همچنين دوري از مرزهاي هر طرف ايران و همچنين به جهت داشتن شرايط نامساعد زندگي و اخلاق خاص مردمان آن ديار، اين خطه از تهاجم فرهنگ ها و نظام ها و حتي نيرو هاي طبيعي نسبتاً در امان بوده است و بافت شهري و معماري آن پس از هزاره ها زندگي مستمر به اين روزگار رسيده است. دو لقب بين المللي «دومين شهر تاريخي جهان» و «صاحب كهن و باستاني ترين بافت شهري جهان يا شهر نمونه خشت خام جهان» را به خاطر همين دلايل و صبر و شكيبايي و سازگاري و سختكوشي مردمانش، يونسكو و نهاد هاي بين المللي به اين شهر داده اند. جداي از اين القاب علمي و رسمي، لقب هاي ديگري نيز وجود دارند كه معمولاً اديباني كه از يزد بازديد كرده اند بر آن نهاده اند. از اين دسته القاب مي توان به اين موارد اشاره كرد: شهر بادگير ها، شهر دوچرخه ها، شهر شيريني، شهر آتش و آفتاب.

بالاي برگه
نكات جالب
شكسپير و شاعر يزدي

عشرت يزدي و عزت يزدي تخلص دو برادر شاعر و ورزشكار بوده كه در محله فهادان زندگي مي كرده اند. شعر عشرت يزدي در لندن، بالاي سردر خانه شكسپير با خط فارسي و كاشي ميبد نصب است؛ بدين مضمون:

مـقـصـد ز كــاخ و صــفـه و ايـوان نـگـاشتن
يـا كـاخ هـاي سـبــز و مـلـوكـانــه داشتن

دانـي كه چيست؟ آنكه به كام دل اندر آن
يك لـحـظـه دوستـي بـتـوان شـاد داشتن

علي مديري؛ كتاب تاريخ ورزش يزد

بالاي برگه
خاطرات
اجنه در جوي هرهر

جوي هرهر پايابي بوده كه شايد بيش از 60 پله مي خورده تا به آب مي رسيده اند. زمين فوقاني اين جوي مشرف بوده است بر گورستان بزرگ و قديمي يزد. اينچنين جويي با آن صدا و غرش آب و آن همه پله، آن هم در كنار يك چنين گورستاني، شب ها نقطه اي بوده است مخوف و ترسناك و محل تردد و اجتماع اشباح و اجنه. آقاي محمد رضا انتظاري مي گويد كه مرحوم حاج آقا وزيري -موسس كتابخانه وزيري- تعريف كرده كه يك شب، رنگرزي به جوي هرهر رفته بوده تا ريسمان هايش را كه رنگ كرده بوده است را در آنجا بشويد. وقتي از پله ها پايين مي رود، روشنايي و چراغ هايي به نظرش مي رسد و رفت و آمد و بزن و بكوب و شادي و شولولولو. رنگرز مانده بوده است كه چه كند؟ يكي مي گويد: رنگرز! تو ريسمانهايت را اينجا بگذار و برو؛ ما برايت خواهيم شست. رنگرز از خدا خواسته ريسمان ها را همانجا رها مي كند و پا به فرار مي گذارد. صبح روز بعد كه به سراغ جوي مي رود مي بيند كه تمام ريسمانش شسته و تميز در ميدان وسيعي كه بالاي جوي بوده، روي چوب ها پهن است.

حبيب مهرنيا؛ كتاب مظلومترين مزار يزد

بالاي برگه
موزه ها

موزه آب

تلفن: +98-351-6268340
آدرس: يزد، ميدان اميرچخماق، ابتداي خيابان قيام

موزه آب يزد در سال 1379 گشايش يافت. اين موزه محل مناسبي براي شناخت آثار و ابنيه تاريخي در زمينه هاي مختلف مربوط به آب است. در اين موزه لوازم مختلف حفر قنوات، ابزار و ادوات اندازه گيري حجم آب، وسايل تامين روشنايي در قنات، اسناد و مدارك خريد و فروش آب، وقف نامه هاي قديمي، كتابچه ميراب ها، اسناد توزيع آب، ظروف نگهداري و حمل آب و بسياري لوازم و اشياء ارزشمند ديگر در معرض ديد همگان قرار گرفته است. اين موزه در يكي از ارزشمند ترين آثار معماري سنتي يزد به نام خانه كلاهدوز ها واقع شده است.

بيشتر بخوانيد از اينجا.

بالاي برگه
واژه ها
پن در اومده

/pen dā.rU.mā.dā/

زهوار در رفته.

ايرج افشار؛ كتاب واژه نامه يزدي

بالاي برگه
محله ها

محله اميرچخماق

موقعيت: ضلع جنوبي ميدان امير چخماق
محلات مجاور: سرباز، خواجه خضر، نظركرده

نام اين محله ابتدا دهوك بوده است و پس از احداث مجموعه اميرچخماق توسط امير چخماق شامي از حكام يزد در زمان شاهرخ تيموري و همسرش ستي فاطمه در دهوك سفلي، به نام كنوني تغيير نام داد. اين مجموعه در قرن نهم هجري بنا گرديده است. اين محله در زمان تاسيس اين مسجد خارج از حصار يزد قرار داشته است. يزديان اين محله را ميرچخماق يا ميرچماق نيز مي خوانند. برخي از ابنيه شاخص تاريخي آنجا عبارتند از: مجموعه اميرچخماق، كاروانسراي ابوالقاسم، خانه رشتي ها، حمام سهل ابن علي، بقعه ستي فاطمه، كاروانسراي علي چي، آب انبار امير چخماق.


بالاي برگه
جانوران

يوزپلنگ آسيايي

نام علمي: Acinonyx jubatus venaticus

يوز داراي بدني كشيده، شكمي بالا، پوزه اي كوچك، دست و پاهايي بلند با پنجه هايي كند است. پوشش بدنش، نخودي رنگ با خالهاي سياه و گرد و كوچك است و داراي موهاي زبر و كوتاهي است. يوز به شيوه برخورد يك پا بر روي زمين در هر لحظه، مي‌تواند به سرعت 100 كيلومتر در ساعت برسد. تعداد بسيار اندكي از آنها در جهان و همه نيز در ايران وجود دارند كه استان يزد از مناطق عمده زيستگاه هاي آنهاست و به شدت تحت حفاظت قرار دارند. غذاي آنها جبير، آهو، قوچ، ميش، كل و بز و خرگوش وحشي است.

بيشتر بخوانيد از اينجا.

بالاي برگه
اماكن ديدني

مسجد جامع يزد

اهميت: تاريخي، مذهبي
آدرس: يزد، خيابان مسجد جامع
بازديد: رايگان، رفتن به مناره ها و سرداب قنات با بليط فروشي

اين مسجد درخشان ترين بناي يزد است. بناي ابتدايي آن را گرشاسب بن علي بن فرامرز بن علاء الدوله كالنجار در دوره كاكويه و حدود سال 500 ه.ش. بر جاي آتشكده اي نهاد. سپس اين بنا در چندين دوره و توسط افرادي ديگر مانند سيد ركن الدين محمد بن قوام الدين محمد بن نظام حسيني يزدي قاضي، شاه يحيي بن مظفر، شاه نظام كرماني، امير جلال الدين چخماق شامي و ... تعمير و تكميل شد. درخشندگي كاشي ها، بلندي مناره ها، زيبايي گچكاري، گشادگي صحن، خوابيدگي گنبد و شبستان زمستاني وسيع، از عوامل زيبايي اين يادگار هزار ساله يزد است.

بالاي برگه
آداب و رسوم
نخل برداري يزدي ها

فلسفه نخل برداري يزديان به اين صورت است كه آنچه در روز عاشورا براي حضرت امام حسين (ع) انجام نگرديده، اين مردم معتقد وعلاقه مند به امام حسين (ع) براي او و خانواده اش انجام مي دهند؛ از اين رو نخل را ابداع كردند؛ به اين صورت كه يعني محفه يا تابوتي است كه جسد مطهر امام (ع) را با آن بر مي دارند. اول محرم سراسر پنجره هاي نخل را با سپر هاي كوچك كه دوخته و حاضر كرده بودند و تعدادشان زياد بود مي بستند و بعد روي آن خنجر مي بستند و روي اين سپر ها و خنجر هاي آن آينه بندان مي كردند؛ وسط نخل هم پارچه بزرگي گلدوزي شده بود كه تمام سطح بيروني را مي گرفت و جلو و عقب آن منظره ورودي حرم امام حسين (ع) را نشان مي داد. وسط نخل چندين نفر كه اغلب جوانان يزدي بودند، هنگام بلند كردن نخل، سنج مي زدند.

جلال گلشن؛ كتاب يزد ديروز

بالاي برگه
غذا و شيريني ها

باقلوا

مواد اوليه: بادام، خاك قند، روغن، آرد، پسته، هل و گلاب

شيريني پزي در يزد سابقه اي طولاني دارد. گفته مي شود بهترين شيريني هاي دنيا در يزد پخته مي شود. شهرت شيريني هاي سنتي حاج خليفه علي رهبر يزد در جهان پيچيده است. باقلوا معروف ترين شيريني يزد مي باشد. براي تهيه آن ابتدا خمير لواش باقلوا را آماده، ورز داده و دو سه ساعتي مي گذارند تا ور آيد. سپس يك لايه خمير و يك لايه بادام و قند و هل را تا چندين بار روي هم چيده و سپس آن را در فر مي گذارند. بعد از پخت و سرد شدن شربت باقلوا را روي آن مي ريزند.

رزا منتظمي؛ كتاب هنر آشپزي

بيشتر بخوانيد از اينجا.

بالاي برگه
مشاهير

سيد روح الله خاتمي

آيت الله سيد روح الله خاتمي در سال 1285 ه.ش در اردكان به دنيا آمد. تحصيلات ديني را در اردكان، اصفهان و قم گذراند. اين عارف و عالم ديني برجسته، حوزه علميه اردكان را پايه نهاد. وي امام جمعه اردكان و يزد و نماينده مجلس خبرگان بود. مناعت طبع، مردم داري، ساده زيستي، احتياط در بيت المال از ويژگي هايش بود. زندگي خود را از راه كشاورزي مي گذراند. سيد محمد خاتمي، فرزند وي، براي دو دور پيوسته رييس جمهور ايران بود. وي در 4 آبان 1367 ه.ش از دنيا رفت و در اردكان به خاك سپرده شد و مزارش زيارتگاه مردم است.

بيشتر بخوانيد از اينجا و اينجا.

بالاي برگه
ضرب المثل ها
نخود بگير و بيشين.

/naŵode bIgIro bIŝIñ/

ننخود بگير و بنشين.

اين عبارت را براي سرگرم كردن بچه ها و متوقف ساختن ايشان در يك جا گويند.

ايرج افشار؛ كتاب واژه نامه يزدي

بالاي برگه
عكس هاي قديمي

مجلس شيخ محمد خالصي زاده

زمان: سال 1326 ه.ش.
مكان: مسجد امير چخماق

اين عكس مربوط به مجلس خطابه آيت الله شيخ محمد خالصي زاده در مسجد اميرچخماق يزد در سال 1326 مي باشد. ايشان در سال 1267 در شهر كاظمين به دنيا آمد. پدرش، حضرت آيت الله شيخ محمد مهدي خالصي بود. به خاطر مبارزاتش با استعمار انگليس در عراق، در 6 شهريور 1301 به ايران تبعيد شد كه در اين 27 سال اقامت در ايران، در 9 شهر از جمله يزد ساكن بود. در ايران نيز دست از مبارزات خويش و فعاليت هاي فرواوانش بر نداشت. احياي حوزه علميه و موقوفات مساجد از جمله كار هاي ايشان در يزد مي باشد.

جلال گلشن؛ كتاب يزد ديروز

بالاي برگه
گياهان

انار

نام علمي: Punica granatum

انار درختچه اي پر شاخ و برگ با پاجوش هاي زياد، بدون كرك، با شاخه هاي نامنظم و كم و بيش خاردار و نيمه برگريز مي باشد كه در اقاليم نيمه گرمسير و مديترانه اي به ارتفاع 2 تا 5 متر مي رسد. طبق نظريه اي خاستگاه آن ايران مي باشد. استان يزد داراي جايگاه بالايي از نظر سطح زير كشت و ميزان توليد در ايران مي باشد. برخي از ارقام مهم انار يزد بدين شرح اند: شهوار دانه سفيد، شهوار يزدي، تب ولرز، پوست سياه، ميخوش يزدي يا ملس، طوق گردن، زاغ يزدي، آمانه خاتوني و گبري دانه سياه.

بالاي برگه
اماكن اقامتي

هتل داد

درجه و گروه: چهار ستاره
تلفن: +98-351-6229400
فاكس: +98-351-6229449
آدرس: يزد، يزد، خيابان دهم فروردين

پيشينه بناي اين هتل به سال 1307 و كاربري مهمانپذيري و حمل و نقل كالا باز مي گردد. اينك پس از 80 سال بازسازي گرديده است و با حفظ يادگارهاي خود داراي امكانات رفاهي مدرن گشته است. پيوند كاهگل و آجر از جلوه هاي معماري اين هتل است. از امكانات آن رستوران سنتي و همچنين رستوران و كافي شاپ رو باز واقع در پشت بام هتل، تالارهاي مختلف، استخر، سونا و جكوزي به همراه سرويس پذيرايي در محوطه استخر، پاركينگ سرپوشيده، كافي نت، فروشگاه، تور، فروش بليط و مبادله ارز و ... مي باشد.

بيشتر بخوانيد از اينجا.

بالاي برگه
صنايع دستي

قالي طرح لچك ترنج 5

نوع بافت: دستباف
جنس: پشم
اندازه: 2.0 × 2.0 متر
توليد كننده: فرش نصيرياني

قدمت قاليبافي در يزد مشخص نيست. وجود قالي هاي سردار جنگي و بعضي بافندگان گمنام و آثار نادر و بديعشان گوياي يك سابقه تاريخي طولاني است. سيسيل ادواردز در كتاب قالي ايران از قول گوويا كه در سال 982 ه.ش. به يزد آمده مي نويسد: "بهترين فرش دنيا در يزد بافته مي شود." سابقه طولاني بافندگي زيلو در ميبد و پارچه هاي نخي و ابريشمي در يزد مويد اين قدمت است. شگرد بافت و نوع پشم قالي يزد منحصر به فرد است. اينك، دوباره فرش يزد در هر دو بخش دستباف و ماشيني رونقي در اين صنعت ايجاد كرده است.

بالاي برگه
كتاب ها

يادگار هاي يزد

نويسنده: ايرج افشار
ناشر: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي، 1374
فيپا: يزد، آثار تاريخي
كميت: 2 جلد در 3 تجليد، 2210 صفحه، 9000 تومان

اين كتاب شرح حال آثار و ابنيه يزد است. نگارنده، براي ثبت بقاياي آثار و نگارش كتاب، سفر هاي متعددي مي كند. جلد اول با عنوان خاك يزد، مربوط به كل استان است كه شامل بخش هايي چون عقدا، اردكان، ميبد، بافق، مهريز و ... است. جلد دوم مربوط به شهر يزد مي باشد. فصل دوره شهر شامل بخش هايي چون كفله مرز، مردوا، رحيم آباد، دهنو، آبشاهي، خرمشاه و ... مي باشد. فصل شهر يزد شامل بخش هايي چون مساجد، مزارات، آب انبار ها، قلعه ها، لرد ها، خانه ها، بازار ها، محله ها و ... مي باشد.

بالاي برگه
عكس هاي هنري

باغ دولت آباد

عكاس: همايون امير يگانه
نويسنده: محمد زمانيان
كتاب: يزد، نگين كوير

باغ دولت آباد يكي از باغ هاي معروف ايراني است كه در زمان محمد تقي خان در دوره زنديه طراحي و ساخته شده است. بخش عمده آن از جمله عمارت هشتي و بادگير آن را كه تخريب شده بود، سازمان ملي حفاظت از آثار باستاني ايران مرمت كرد. باغ دولت آباد مجموعه اي از ساختمان هاي متفاوت است كه محل اقامت خان (حاكم) وقت و دستگاه حكومتي وي بوده است. جالب ترين بناي مجموعه را عمارت هشتي و بادگير تشكيل مي دهد كه در آن تلفيق جريان هوا و آب به زيبا ترين شكل صورت گرفته است.

بالاي برگه
شهر ها و روستا ها

شهر ابركوه

تقسيمات: شهرستان ابركوه، استان يزد
اقليم: گرم و خشك، بارش كمتر از 100 م.م.
مختصات: 53 درجه و 16 دقيقه شرقي و 31 درجه و 7 دقيقه شمالي، ارتفاع 1510 متر
جمعيت: 19164 نفر، 4270 خانوار، 2.2% رشد

ابركوه مركز شهرستان ابركوه مي باشد كه در فاصله 147 كيلومتري جنوب غربي يزد در مسير جاده يزد - شيراز قرار دارد. از كوه هاي مهم آن كوه سفيد يا گنبد عالي، قنبره يا سياه و پنج انگشت مي باشد. آنجا را ابرقو نيز خوانند و گويند چون كنار كوه بوده آن را بر كوه مي خواندند كه سرانجام ابركوه شده است. برخي از آثار و ابنيه تاريخي آن عبارتند از: گنبد عالي يا علي، مسجد جامع، پير حمزه سبزپوش يا پيرمراد، سرو ابركوه، مقبره حسن بن كيخسرو يا مزار طاووس، منار سردر نظام الملكي، گنبد سيدون و يخچال آقازاده.

كتاب فرهنگ جغرافيايي آبادي هاي استان يزد

بالاي برگه
وب سايت ها
پايگاه پژوهشي ميبد

سايت: meibodrc.ir

هدف از ايجاد پايگاه پژوهشي ميبد در سال 1378، حفاظت از ميراث غني اين شهر شش هزار ساله در ابعاد وسيع كالبدي و روحي يا ميراث مادي و معنوي آن است. آنجا، مكاني است پژوهشي با هدف شناخت هرچه بيشتر ميبد و ثبت و ضبط اين شناخت. اين پژوهش ها از كلي ترين مسايل مربوط به شهر همچون مردم شناسي و بوم شناسي ميبد تا جزيي ترين مسايل همچون سفال و تزيينات خاص ميبد را در بر مي گيرد. وبسايت اين پايگاه نيز داراي بخش هايي چون شهر تاريخي، پايگاه پژوهشي، مركز اسناد، انتشارات، نمايشگاه عكس و اخبار مي باشد.

بالاي برگه