شجره نامه و زندگی نامه سید روح الله و سید محمد خاتمی [1 از 2] |
|
همان گونه كه از عنوان و فهرست این مقاله نمایان است، این مقاله بخشی از یك مقاله بزرگتر با همین عنوان است كه تا كنون بخش های زیر از آن در سایت غول آباد چاپ شده است:
|
|
چكیده: بررسی و گزارش فشرده ای از زندگی و خدمات آیت الله سید روح الله خاتمی و سید محمد خاتمی و معرفی شجره نامه و شرح تنی چند از اجداد ایشان و همچنین بررسی زندگینامه سیاسی سید محمد خاتمی شامل پیشینه سیاسی و مسیولیت های اجرایی و معرفی برخی از آثار و نوشته های وی. واژگان كلیدی: آیت الله سید روح الله خاتمی، حوزه علمیه اردكان، آیت الله سید اسماعیل اردكانی، آیت الله سید محمدرضا خاتمی، آیت الله آقا محمد اردكانی، آقای اردكانی، شیدا، حجت الاسلام والمسلمین دكتر سید محمد خاتمی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس جمهور، اردكان، یزد. |
|
كتاب: پدیده خاتمی، پیوند میان دین و آزادی نویسنده: سید محمد صادق الحسینی مترجم: محمد رسول دریایی انتشارات: خانه اندیشه جوان؛ تهران؛ 1378 شابك: 964-90121-9-2 |
|
سید محمد صادق الحسینی سید محمد صادق الحسینی در اصل عرب و كارمند وزارت امور خارجه ایران می باشد. وی رییس انجمن های «دوستی ایران و مصر» و «گفتگو های ایرانی و عربی» نیز می باشد. زمانی نیز مشاور وزیر فرهنگ بود. از ایشان به عنوان كارشناس امور امنیت ملی و خاور میانه نیز یاد می شود. او همچنین نویسنده ای آگاه، توانا و متعهد است و در مورد ایران كتاب هایی درباره آقایان خاتمی و هاشمی رفسنجانی نوشته است و مقاله هایی از وی نیز در مجلات و روزنامه ها به چاپ رسیده است. |
|
فهرست:
۞ 2- زندگی نامه حجت الاسلام سید محمد خاتمی ۞ 2-1- پیشینه سیاسی ۞ 2-2- مسیولیت های اجرایی ۞ 2-3- آثار و نوشته ها ۞ 2-4- سخن پایانی |
|
1- آیت الله سید روح الله خاتمی -پدر سید محمد خاتمی- ۩
|
چهره نورانی آیت الله العظمی سید روح الله خاتمی، عارف، فیلسوف، عالم دینی پرآوازه، امام جمعه اردكان و یزد و نماینده یزدی مجلس خبرگان.
«حجت الاسلام سید محمد خاتمی»، فرزند شایسته بزرگمردی از استوانه های فضیلت و خلوص و از چهره های تابناك روحانیت روشن ضمیر و روشنفكری متدین و مجتهدی بزرگوار، مرحوم «آیت الله سید روح الله خاتمی» -ره- است. سید محمد، تربیت شده مكتب پدری است كه اسوه بی بدیل مكارم اخلاقی ناب محمدی -ص- بود؛ تربیت یافته پدری كه گرانسنگی جان فرهیخته اش، تنها از درك مفهومی دین و بسط این مفهوم بارور نبود، بلكه علاوه بر این، جان خویش را در فضای بیكرانه و بهت انگیز تامل عرفانی و عمل و سیر و سلوك به پرواز درآورده بود تا به حقیقت دیانت و منبع زوال ناپذیر آن واصل شود. آیت الله خاتمی الگوی دینداری و فرزانگی و تندیس شكوهمند آزاد اندیشی و تحجر ستیزی بود؛ نمونه ای كه در تاریخ، كم نظیر و اندك است.
در تاریخ پر فراز و نشیب كشورمان، عالمان و اندیشمندانی زیسته اند كه به دور از هیاهو و جدال های زمانه، عمر پربركت خویش را مانند گوهری تابناك، روشنی بخش راه هزاران جوینده حقیقت و معرفت ناب قرار داده اند. انسانیت، معنویت و سیر و سلوك را در وادی عمل به آدمیان آموختند و خاطره ای خوش از خویش در اذهان روزگار به یاد نهادند؛ عالمانی كه با یادآوری یاد و خاطره آنان، هر انسان منصف و صاحب فضلی، بهجت و تلذذ روحی وصف ناشدنی ای در خود احساس می كند. مرحوم بزرگوار آیت الله سید روح الله خاتمی از جمله چنین عالمانی است؛ دینداری اندیشمند و آزاده نهاد، عارفی آگاه و اهل راز كه دل به مهر حق بسته و از هوا و هوس های روزگار بریده، به اوج تعالی رسیده بود.
او معتقد بود كه برای زنده نگاه داشتن دین، باید از توانا ترین اندیشه ها و تجربه های بشری، مدد گرفت، و گوهر دین را از زنگار انگاره های سست و انگیزه های پست، پیراست. دینی كه آیت الله خاتمی مظهر آن بود و آن را چه در مجالس وعظ عمومی، به تناسب درك و دریافت شنوندگان و چه در محافل خصوصی و تخصصی ترویج می كرد، دینی بود كه گرچه راه روشن آن به سعادت واپسین، پایان می یافت ولی از دنیا و از متن زندگی این جهان می گذشت، و بر این باور بود كه دین اگر نتواند دیندار را در دنیا سربلند كند و زندگی افتخار آمیزی برای او بیآفریند، دچار كاستی و محكوم به شكست است.
آیت الله خاتمی، شمع محفل بسیاری از روحانیون اندیشمند و روشن بین و مبارزان دلیر راه آزادی و استعمار ستیزان فداكار بیش از نیم قرن تاریخ پرحادثه این مرز و بوم بود و افزون بر آن، اندك نبودند دانشمندان و روشنفكران غیر روحانی ای كه احیاناً بنیاد اندیشه اشان با تفكر آیت الله خاتمی تفاوت داشت ولی مریدانه او را دوست می داشتند و مشتاقانه در هر موقعیتی به دیدار او می شتافتند و آن پیر روشن ضمیر نیز با آغوش گشاده از آنان استقبال می كرد.
1-1- آیت الله خاتمی در منظر مجاهدان اسلام و نزدیكان وی ۩
رزمندگان و فرزندان رشید جبهه و جنگ می گویند: "وقتی وجود آیت الله خاتمی -ره- با آن همه كسالت و كهولت را در جمع خود و در درون سنگر های خود می دیدیم، جلوه ای از رحمت و رافت الهی نسبت به بندگان خدا را در درون خود می یافتیم."
|
حضور آیت الله خاتمی در مناطق جنگی و بازدید از رزمندگان؛ آیت الله خاتمی در جنگ ایران و عراق همواره در فرستادن روحانیان به جبهه و جمع آوری و ارسال كمك های مردمی به رزمندگان و بازدید از مناطق جنگی كوشا بودند.
مردم مومن، به ویژه نسل نوپای انقلاب اسلامی می گویند: "یكرنگی، صدق گفتار و تطبیق مصداق و معیار در عملكرد های فردی و جمعی آن بزرگوار، آمیزه ای از اخلاص، ایمان به خداوند و عشق به عبودیت ذات باری تعالی بود و وجود بی آلایش، گفتار دلنشین و زندگی ساده ولی عمیق او، سراسر برایمان درس بود."
روحانیت معظم و همسنگران مبارزاتش می گویند: "وجودش برای مردم، مطلقاً، بركت بود و مایه قدرت و قوت اسلام و انقلاب. خدمات ایشان هم برای حوزه علمیه و هم برای جامعه روحانیت، موثر و نافذ بود. كلام بی پیرایه، برداشت دقیق از متون، آیات و روایات، نقل های شیرین و آموزنده و اعتقاد به گفته های خویش، از ویژگی های آموزشی آن بزرگوار بود."
نهایتاً، خانواده، فرزندان و نزدیكان او می گویند: "صمیمیت، یكرنگی، دلسوزی و عطوفت ایشان برای هر یك از ما وصف ناشدنی است. زندگی سبك، آسان و بی تكلف و در عین حال صراحت، قاطعیت، اطمینان قلبی و شجاعت ایشان در رویارویی با قضایا و مسایل، رنگی خاص به برخورد ها می بخشید. اگر اعتقاد به امر و موضوعی نمی داشت، امكان اعتنا و توجه به آن از جانبشان نبود و همیشه آنچه را می گفتند، خود، عامل و آزموده آن بودند. گرچه در روابط خانوادگی، اساس بر احترام متقابل بود، لیكن ایشان را همواره، پیشقدم در گذشت ها و ایثار ها می دیدیم و تا جایی كه امكان انجام كاری برایشان بود، از احاله (1) ۞ به دیگران اكراه می ورزیدند. در عین حال كه دل در غم احوال و مسایل امت داشتند، در محیط خانواده، از صفای دیدار، برخوردار، و كمتر مشكلی بود كه در محضرشان عنوان و راه حل میسری برای آن، پیشنهاد نداشته باشند.
سفارش ایشان به تقوای الهی، حسن معاشرت با مردم، رعایت حق و حقوق فردی و اجتماعی بود. هر یك از نزدیكان را به نوعی، شریك در تصمیم و فكر قلمداد می كردند و از مشورت های مداوم و تشریك مساعی خانوادگی استقبال می نمودند. فرد ممتاز خانواده از نظر ایشان، كسی بود كه دستآورد بهتر و بیشتری از خدا ترسی، تیزهوشی، مطالعه و تسلط بر كتب و منابع اطلاعاتی و برخوردی متواضع داشته باشد و همواره همگی را به همبستگی، همدلی، قوت بخشیدن به نقاط قوت و خطاپوشی در ضعف های احتمالی توصیه می كردند."
1-2- پژواك حیات بارور آیت الله خاتمی در كلام خویش ۩
|
آیت الله العظمی سید روح الله خاتمی؛ این فقیه عالیقدر در سراسر زندگی پربارش به گستراندن اخلاق، قسط، عدل و آزادی پرداخت و شاگردانش و دیگر مردم، همه فضایل نیكوی انسانی را نه تنها از زبانش، كه از منش و رفتارش آموختند.
"نام من «سید روح الله خاتمی» است. بر حسب نوشته ای كه از پدرم در پشت قرآنش باقی مانده است، در سال 1324 قمری (1285 ه.ش) متولد شدم؛ و این را هم عرض بكنم، در تاریخی كه والدم برای من نوشته است، نام مرا «محمد» گذاشته است و لقب مرا «روح الله»؛ ولی از آنجایی كه من یاد دارم، چون از اول نام مرا روح الله خوانده اند، شناسنامه ام را هم به نام روح الله گرفته اند.
دوران طفولیت را در «اردكان» سپری كرده ام و از آنجایی كه خانواده من، هم از طرف پدر و هم از طرف
مادر، در سلك روحانیت بوده اند، لذا من هم پس از طی دوران كودكی، به تحصیل علوم دینی پرداختم؛ و تا سن هفده سالگی در اردكان، مشغول تحصیل بودم. پس از آن، برای ادامه كسب علم، به «اصفهان» كه در آن ایام، مركز مهم و حوزه گرم علوم و مجمع دانشمندان در فنون مختلف بود، روانه شدم؛ و تا سال 1355 ه.ق (1315 ه.ش) در آنجا به سر بردم و از محضر بزرگان علم و ادب و فقه و اصول و فلسفه، به قدر استعداد و قابلیت، كسب فیض كردم. در این فرصت، برای آنكه یادی از آن بزرگان علم و فضیلت كرده باشم، از آنهایی كه حقشان بر من عظیم تر است، نام می برم: حضرت عالم ربانی «میرزا علی آقا شیرازی»، حضرت علامه بزرگوار «حاج آقا رحیم ارباب»، حكیم و فیلسوف نامدار «شیخ محمد خراسانی»، حضرت «آیت الله حاج میر سید علی نجف آبادی» و حضرت «آیت الله سید محمد نجف آبادی»؛ كه هر یك، علی اختلاف مراتبهم، از چهره های درخشان فضیلت و خورشید های پر فروغ آسمان دانش و تقوا بودند؛ "جزاهم الله عن الاسلام، احسن الجزا؛" كه همه به جوار حق رفته اند.
باری، چنانچه در پیش اشاره رفت، در سال 1355 ه.ق (1315 ه.ش)، از اصفهان به اردكان، نه به قصد اقامت، بازگشتم. در آن زمان از طرف رژیم «پهلوی»، فشار و خفقان، مخصوصاً نسبت به روحانیت، به اوج خود رسیده بود و كمر بر محو آنچه نشانه دین و فضیلت و انسانیت بود، محكم، بسته بودند. مساله تغییر لباس، كشف حجاب و تعطیلی محافل دینی و اشاعه فحشا و منكر و بازداشتن مردم از توجه به دین و اخلاق انسانی و سوق دادن مسیولیتشان، طوعاً او كرهاً، به سوی فساد و حیوانیت، به شدت پیگیری می شد و جوی به وجود آورده بودند كه منكر، معروف، و معروف، منكر شناخته می شد و در آن جو، برای روحانیت كه وظیفه او، امر به معروف و نهی از منكر و نشر فضیلت و ترویج دین است، امكان هیچ گونه حركت دینی و علمی و تحقیقی نبود؛ جز اینكه اقامه جماعتی كند و گاهی مسایل ساده فرعی برای عده محدودی بیان كند؛ حتی همین اندازه هم برای رژیم قابل تحمل نبود و اغلب، بهانه جویی و مزاحمت هایی، فراهم می ساخت.
|
گوشه ای از زندگی عارفانه آیت الله خاتمی هنگام كار بر زمین های كشاورزی كویری اردكان؛ مناعت طبع، ساده زیستی و احتیاط در بیت المال از ویژگی های اخلاقی ایشان بود؛ آیت الله خاتمی در سراسر زندگی خود، همواره با كشاورزی و زراعت روزی خود را به دست می آورد.
چند سال بدین منوال گذشت تا «جنگ بین الملل دوم» پیش آمد و شعله های آتش آن، همه جا را گرفت. «ایران» عزیز از طرف «متفقین» اشغال شد و همه چیز این مملكت، دستخوش تجاوز آنها و فساد های بسیار و خسارت های بیشمار و انواع مصیبت ها شد و بلا ها برای ما به بار آورد؛ اما در میان همه آن تاریكی ها، روزنه ای به روشنایی باز شد و آن؛ برداشتن اختناق و فشار و به وجود آمدن آزادی، به خصوص در امور مذهبی بود. آن تضییقات (2) ۞ و فشار ها كه بر روحانیت وارد می آمد، فرو كشید و امكان فعالیت مذهبی به وجود آمد و فرصتی دست داد كه بایستی در جمع، به شئون دینی توجه و در واقع از نو تجدید سازمان شود.
با این وضع، اینجانب هم، در اردكان، بر حسب وظیفه، با كمك مردم، به كار هایی دست زدم كه در راس آن، تشكیل «حوزه علمیه اردكان» بود كه ظاهراً در اردكان، كم سابقه یا به آن صورت، بی سابقه بود؛ و در راس دیگر، كار های علمی و دینی و اجتماعی قرار داشت كه برای ذكر آن، موجبی نمی دانم. از سال 1341 ه.ش كه انقلاب اسلامی به رهبری قائد عظیم الشان «حضرت امام خمینی» شروع شد، در جریان آن قرار داشتم و همپای مردم و روحانیت، قدم برداشتم و كار هایی داشتم؛ كه بزرگی و كوچكی آن، و یا در انقلاب چه اثری داشته یا اصلاً اثری نداشته را نمی دانم و نمی خواهم بدانم یا از آن ذكری كنم؛ كه اگر چیزی از آن به حساب آمده باشد و به مقدار ذره ای، مورد قبول درگاه «او» قرار گرفته باشد، فَبها و نَعِمّا؛ وگرنه وای بر من كه عمری تباه كردم و كاری كه بتوان به حساب «او» بگذارم، ندارم.
و اكنون در آستانه هفتاد و هشتمین سنین عمر قرار گرفته و با كارنامه سیاه برای مرگ لحظه شماری می كنم . به جز فضل و رحمت «او» طمع و امیدی ندارم. و اگر كسانی این زندگینامه را بخوانند عاجزانه از آنها می خواهم كه مرا به دعای خیر یاد كرده و آمرزش مرا از درگاه او مسئلت دارند."
اسفند ماه 1360
1-3- اجداد آیت الله خاتمی ۩
1-3-1- آیت الله حاج سید اسماعیل اردكانی -جد پدری سید روح الله خاتمی- ۩
«حاج سید اسماعیل اردكانی»، خلف «حاج سید محمد»، خلف «حاج میرزا جعفر»، از علمای مقدم اردكان بوده و مرجعیت آن سامان را داشته است. وی در اردكان متولد گردید و پس از اتمام مقدمات، عازم اصفهان كه در آن زمان، مهمترین حوزه علمیه ایران محسوب می گردیده، شده است و از محضر اساتیدی چون «حاج محمد جعفر ابادهی» و «آخوند ملا حسین علی تویسركانی» بهره مند گردیدند. ایشان از علمای آن عصر، اجازه اجتهاد دریافت نموده و برای تدریس و رتق و فتق امور، عازم اردكان گردیدند و سال های سال به روحانیت و امامت جماعت و انجام كار های مردم پرداختند.
وی ارادت مخصوصی به اهل بیت عصمت و طهارت داشته و در زندگی، بسیار قانع و زاهد بوده است. داستان هایی از قناعت در زندگی ایشان در افواه (3) ۞ وجود دارد. بالاخره عمر پربركت و زندگی زاهدانه خود را كه موجب غبطه اهل صلاح و عبادت می باشد، در سال 1317 ه.ق (1278 ه.ش) در 63 سالگی در «كربلای معلی» به پایان برده و در جوار محبوب و مولای خود حضرت «حسین بن علی» -ع- مدفون گردیده است.
|
نقشه راه های اردكان از یزد و اصفهان؛ شهر اردكان در كرانه كویر مركزی ایران قرار دارد و مركز شهرستان بزرگ اردكان می باشد.
از وی سه فرزند بزرگوار و سه كتاب ارزشمند و مقداری موقوفات بر جای مانده است. فرزندان آن بزرگوار عبارتند از: «حاج سید محمد رضا خاتمی» -والد معظم حضرت آیت الله خاتمی-، «حاج سید مهدی مهدوی» -والد محترم «حجت الاسلام حاج سید حسین مهدوی اردكانی»- و «حاج سید حسین مرتضوی» كه ایشان اولاد نداشته اند.
تالیفات ایشان اینچنین است:
1- ذخیرة المعاد 2- مجالس الواعظین كه شامل 36 مجلس وعظ و مرثیه است و بنا به تقاضای طلاب در 1282 ه.ق (1244 ه.ش) به رشته تحریر درآورده اند و در سال 1320 ه.ق (1281 ه.ش) در اصفهان به چاپ رسیده است. 3- كتاب ابطال كه در سال 1302 ه.ق (1264 ه.ش) تالیف نموده اند و مشتمل بر چهار باب است:
▪ باب اول در اثبات نبوت ▪ باب دوم در اثبات امامت ▪ باب سوم در احوالات «قائم آل محمد» -عجل الله تعالی فرجه- ▪ باب چهارم در ابطال مذهب طایفه بابیه
- این كتاب نیز چاپ گردیده و «آیت الله محمد باقر فشاركی»، تقریظی (4) ۞ بر آن مرقوم فرموده اند كه قسمتی از آن چنین است: "این كتاب شریف و تصنیف لطیف كه الحق تمام این كتاب لئالی (5) ۞ ثمینه (6) ۞ و جواهر عظیمه كه از مخزن علوم ربانی به توسط كلكل و بنان وحید (7) ۞ اهل زمان و فرید (8) ۞ اهل دوران و ملاذ (9) ۞ و ملجأ (10) ۞ اهل ایمان، جامع علوم عقلیه و نقلیه، جایز مطالب اصلیه و فرعیه، صاحب ملكه اجتهاد، مستحق استناد (11) ۞ و ارشاد (12) ۞، شمس فلك فقاهت و روایت، زین (13) ۞ علمای حقه و فخر جماعت شریفه، متفقه العالم ربانی و الفاضل الصمدانی الحاج اسماعیل یزدی الاردكانی -دام الله فضله العالی- شرف صدور یافت ... باید عامه اهل ایمان قدر آن را داشته و در مقام اشاعت آن برآمده و دعوت بر خیر نموده كه از افراد كامله امر به معروف است."
1-3-2- آیت الله حاج سید محمدرضا خاتمی -پدر سید روح الله خاتمی- ۩
سید جلیل و عالم نبیل (14) ۞، سید الاعلام «حجت الاسلام سید محمد رضا خاتمی» -رضوان الله علیه- در سال 1285 ه.ق (1247 ه.ش) در اردكان تولد یافت و پس از طی دوران كودكی در بیت علم و تقوا و فرا گرفتن تعلیمات ابتدایی در مكتب خانه، به عرف محل، تحت تربیت و تعلیم پدر بزرگوارش، عالم ربانی و زاهد صمدانی آیت الله حاج سید اسماعیل -قدس سره- قرار گرفت و با عنایتی كه آن بزرگوار به تهذیب و تعلیم فرزندش داشت، تا سن نوجوانی، نزد پدر، علم و اخلاق آموخت و مقدمات عربی و قسمتی از سطح را تحصیل كرد و پس از آن برای تكمیل تحصیلات و كسب فضایل، راهی «اصفهان» كه در آن ایام مهمترین مركز علوم اسلامی در ایران بود گشت.
|
شجره نامه پدری پسری سید محمد و سید روح الله خاتمی كه به پس از چهل و چند نسل به امام حسن مجتبی -ع- و حضرت علی -ع- می رسد. |
مدتی در آنجا به كسب فضیلت پرداخت. سطوح عالیه را نزد اساتیدی چون عالم ربانی و عارف صمدانی «آخوند ملا محمد كاشی» -قدس سره- و غیره به اتمام رساند. ولی پس از آن، سال ها در محضر درس خارج عالمانی چون «آیت الله شیخ مرتضی سریزدی» كه از شاگردان «شیخ انصاری» -اعلی الله مقامه- و اول كسی كه ناشر نظریات و مطالب شیخ در فقه و اصول در اصفهان بود و محضر مرحوم «آخوند ملا محمد باقر فشاركی» و دیگران، حضور یافت و بهره وافر یافت. پس از اتمام تحصیلات و اجازات اجتهاد و روایت كه از علمای بزرگ دریافت كرد، به مسقط الراس (15) ۞ خود -اردكان- برگشت و مرجع امور دینی قرار گرفت و به ارشاد خلق و ترویج و تبلیغ و رتق و فتق امور مردم پرداخت و تا پایان عمر شریفش به ادای وظایف دینی خود به احسن وجه قیام نمود. ایشان در سال 1358 ه.ق (1318 ه.ش) به قرب جوار حق پیوست. عاش حمیداً و مات سعیداً؛ رحمة الله و رضوانه علیه.
1-3-3- آیت الله آقا محمد اردكانی متخلص به شیدا -جد مادری سید روح الله خاتمی- ۩
عالم جلیل و فاضل معظم و ادیب سخنور توانا، حضرت «آیت الله آقا محمد» معروف به «آقای اردكانی» و متخلص به «شیدا» -جد مادری حضرت آیت الله خاتمی-، یكی از علمای گرانقدر و فضلای برجسته «استان یزد» می باشند. پدرشان مرحوم «آیت الله ملا عبد الكریم اردكانی» از نوادگان «ملا علیا اردكانی» و پسر عموی حضرت «آیت الله العظمی فاضل اردكانی» می باشد كه از علمای بزرگ اردكان بوده و تالیفات متعددی از وی به یادگار مانده است.
|
نمایی از بافت تاریخی شهر اردكان با بادگیر های یك طرفه اش؛ این شهر از قدیم زادگاه و موطن فضلا، علما، حكما، منجمان، دانشمندان و فلاسفه بوده و از اینرو از قدیم تاكنون به «یونان كوچك» شهرت دارد.
آقای اردكانی در سال 1213 ه.ش در اردكان متولد گردیده است. وی پس از تحصیلات مقدماتی، جهت ادامه تحصیل به اصفهان كه در آن زمان از مهمترین حوزه های علمیه عالم تشیع بوده است، عزیمت می نماید و از محضر علمای بزرگی چون مرحوم «آیت الله حاج ملا حسین علی تویسركانی» و مرحوم «آیت الله حاج محمد جعفر ابادهی» بهره می گیرد. با توجه به استعداد فوق العاده ای كه در وی بوده است، مدارج عالی علمی را به سرعت پیموده و در سن نوجوانی و قبل از 30 سالگی به درجه اجتهاد نایل می گردد و با اجازه اجتهاد از اساتید خود به اردكان مراجعت نموده و متصدی امور دینی و علمی و اجتماعی مردم می گردد. طولی نمی كشد كه شهرت ایشان، تمام «شهر یزد» را فرا می گیرد و بسیاری از كار ها و امور دینی مردم یزد نیز به دست وی انجام می پذیرد. سرانجام با اصرار مكرر اهالی و علمای یزد به آن شهر عزیمت فرموده و در آنجا به تدریس و قضاوت و رتق و فتق امور می پردازد.
گاهی نیز با توجه به اینكه در «محمود آباد» «میبد» دارای باغی بودند، یكی دو ماه در محمود آباد اقامت گزیده و به مراجعات مردم پاسخ می داده اند. مدت ده سال در یزد توقف داشته اند و از آنجا كه وی عالمی آزاده و سخنوری متعهد بوده و نمی توانستند نسبت به سرنوشت سیاسی مردم بی تفاوت باشند و ظلم و جور حكام نسبت به مردم را تحمل كنند، ناگزیر به مخالفت با ظالمان پرداخته و دفاع از حق مردم را حق شرعی و قانونی خود می دانستند. در جلوگیری از ستم های حكام، اقداماتی به عمل آورده و عاقبت به عنوان مخالفت با حكام و جریان های سیاسی، به محمود آباد منتقل می شوند و سال های آخر عمر را در آنجا و گاهی در اردكان سپری می نمایند. سرانجام در سال 1298 ه.ش در سن 85 سالگی، در اردكان، دیده از جهان فرو می بندند و در این شهر مدفون می شوند.
معظم له دارای ذوقی سلیم و فكری مستقیم و بسیار نكته سنج بوده و اشعاری لطیف و زیبا در قالب غزل می سروده است. دیوان شعری هم از ایشان باقی مانده است كه متاسفانه در دسترس نمی باشد و آثار نظم و نثری از وی به طور متفرقه به یادگار مانده است.
1-4- فرزندان حضرت آیت الله سید روح الله خاتمی -ره- ۩
آیت الله سید روح الله خاتمی -قدس سره- دارای سه فرزند ذكور به نام های حجت الاسلام و المسلمین آقای سید محمد خاتمی، آقای «مهندس سید علی خاتمی» و آقای «دكتر سید محمد رضا خاتمی»، و چهار فرزند اناث بوده اند كه هر یك از فرزندان ذكور ایشان در مناصب عالی بوده و منشأ خدمات ارزنده ای در ابعاد گوناگون سیاسی، فرهنگی، علمی، مهندسی و پزشكی می باشند و فرزندان اناث آن بزرگوار، منشأ خدمات ارزنده فرهنگی، آموزشی، سیاسی و علمی در منطقه كویری و استان یزد می باشند.
1-5- پیام امام خمینی در درگذشت آیت الله خاتمی ۩
سخن درباره آیت الله خاتمی را با كلام گویا و بلند بنیانگذار فقید انقلاب اسلامی، حضرت «امام خمینی» -قدس سره- در رثای آن عزیز به پایان می بریم:
|
بسم الله الرحمن الرحیم انا لله و انا الیه راجعون اسلام و ایران یكی از پرفروغ ترین چهره های تقوا، خلوص و ایمان خود را از دست داد. برادر عزیزم آقای خاتمی زنده دل، چهره تابناك مبارزات خستگی ناپذیر روحانیت روشن ضمیر، در دهه های اخیر این مرز و بوم بود. او روشنفكری متدین و مجتهدی بزرگوار و از خوبان امینی بود كه اگر نتوان گفت بی نظیر، مسلماً كم نظیر بود. او با گوشت و پوست خود، مبارزه را می فهمید و سختی های آن را چون شربتی گوارا می نوشید. او یار و پناه محرومان بود. او یك عمر با تحجر و واپسگرایی جنگید و یكی از طرفداران بی بدیل اسلام ناب محمدی -ص- در عصر فریب و خودپرستی بود. او پاك زیست و پاك مرد و پاك در جوار رحمت رَبـّش آرمید. این ضایعه دردناك را به مردم ایران، خصوصاً به اهالی متدین استان یزد و به خانواده مكرمش و فرزندان متدینش و فرزند فاضل و باتقوا و متعهدمان جناب حجت الاسلام آقای حاج سید محمد خاتمی -وزیر محترم ارشاد اسلامی- تسلیت عرض می نمایم. خداوند او را غریق رحمت خویش گرداند. روح الله الموسوی الخمینی 1367/08/06 |
|
السّلام علی عباد الله الصالحین.
|
|
كتاب پدیده خاتمی، پیوند و آشتی میان دین و آزادی كتاب «پدیده خاتمی» به زبان عربی و تحت عنوان اصلی «الخاتمیه» و یك تیتر فرعی تحت نام «پیوند و آشتی میان دین و آزادی» در «دار الجدید» «بیروت» چاپ و منتشر گردیده است. «سید محمد صادق الحسینی» -نویسنده آگاه و متعهد معاصر- كتاب را در چهارصد صفحه به رشته تحریر درآورده است كه در بر گیرنده مجموعه مباحث گوناگون پیرامون ابعاد مختلف پدیده خاتمی می باشد. مولف در «بخش اول» در مورد پنجمین انتخابات قانونگذاری، نقشه نیرو های سیاسی ایران در آستانه این انتخابات و نقش آقای «هاشمی رفسنجانی» در ایجاد توازن معقول میان روحانیان و قشر روشنفكر تكنوكرات به تفصیل سخن می گوید. در «بخش دوم» به اوضاع و احوال ایران در آستانه هفتمین انتخابات ریاست جمهوری و كشمكش عمیق میان اركان و شخصیت های اصلی نیرو های سیاسی ایران می پردازد. این بخش حاوی مصاحبه و گفتگو هایی است كه مولف با برخی چهره های مختلف محافظه كار، اصلاح طلب و چپ رادیكال به عمل آورده است و از این طریق، فضای پرچالش و رقابت واقعی میان جریان ها و جناح های سیاسی ایران را در پنج ماهه ای كه انتخابات ریاست جمهوری در آن جریان داشت و منجر به پیروزی آقای خاتمی با كسب هفتاد درصد آرای ماخوذه شد، به نمایش می گذارد. مراكز تصمیم گیری در ایران، ماراتن انتخابات و نحوه ورود جریان های گوناگون سیاسی به این انتخابات، از دیگر فصل های این بخش است. در «بخش سوم» كتاب، مولف به نقد و بررسی ویژگی های درونزا و برونزای جدید سیاسی ایران پرداخته؛ دوران زمامداری آقای خاتمی را عصر آزاد اندیشی در داخل و به موازات آن نگرش آزاد اندیشانه به مسایل فرامرزی رقم می زند. آقای «صادق الحسینی» دوره خاتمی را عصر گفتگو و پلورالیسم در چارچوب «تئوری انبساط جامعه مدنی اسلامی» در داخل و گفتمان منطقی و تكثر گرایی در چارچوب جامعه متكثر فرهنگ ها و تمدن ها در خارج می نامد. در قسمت دیگری از این بخش، نویسنده به سه مسیله اصلی در زمامداری آقای خاتمی اشاره می كند و معتقد است كه رییس جمهور شدیداً به دنبال راه حل های مناسب و مفید برای حل معضلات این سه مسیله مهم است. این مسایل شامل مسایل اقتصادی، اجتماعی و خارجی است. در همین بخش نیز به حضور مردم در پای صندوق های رای و اجماع آنان بر یك رییس جمهور جدید، خاتمی و چشم انداز های جمهوری سوم، اصلاحات در حكومت دینی امام خمینی و خاتمی مروج فرهنگ گفتگو و دولت قانون اشاره می كند. آقای صادق الحسینی تاكید می كند كه مسایل اجتماعی دربرگیرنده حق شهروندان در بهره گیری از آزادی های شخصی و اجتماعی در چارچوب نهادینه كردن نهاد های جامعه مدنی و ترویج قانونمداری در كنار مسایل مربوط به جوانان، زنان و توسعه، پایگاه نمایش ملی در تصمیم سازی ها است. نویسنده به نكته دیگری در زمینه پیروزی قاطع رییس جمهور در دوم خرداد 1376 اشاره می كند و می گوید كه این پیروزی در حد خود، شكلی از تجدید حیات انقلاب به شمار می آید. در قسمت های دیگر بخش سوم، به تفصیل به اوضاع حاكم بر ایران، وحدت در برابر خارج و تكثر در داخل، روابط «ایران» و «آمریكا» و «كنفرانس اسلامی» در «تهران» می پردازد. در «بخش چهارم»، مقایسه ای میان جبرگرایان و مكتب معتقد به اختیار به عمل آورده و می گوید كه در ایران دو جامعه متفاوت از یكدیگر در نگرش و منشأ پیدایی در زیر یك سقف واحد به سر می برند كه یكی جامعه قدیمی سنتی و دیگری جامعه مدرن و جدید است. جامعه سنتی بر این اعتقاد است كه امت غالباً بر محور اجبار، اطاعت و پیروی از رهنمود ها و آموزه های قانونمدارانه حكومتی حركت می كند. قشر های جامعه مدرن، گرایش اعتقادی ای به این موضوع دارند كه به طور كلی امت، مختار و مرید است و در اكثر موارد به تركیبی متعادل از جبر و اختیار نزدیك است. در نتیجه، مجبور به فرمانبری از یك منشأ واحد در تشریع قوانین حكومتی است. مولف در بخش چهارم كتاب، بر پیشنهاد و نظرات شفاف و جسورانه آقای خاتمی كه منعكس كننده نگرش حقیقی او به دین و آزادی ها و پیوند میان دین و آزادی است، تكیه دارد. این بخش عمدتاً پیرامون جدال ها و كشمكش های سیاسی و اجتماعی درون ایران و موضوعاتی چون جدال نسل ها، مسیله «آیت الله منتظری»، چپ و راست و طرفداران خاتمی، خاتمی كمربند امنیتی، دادگاه «كرباسچی»، مطبوعات در ایران و ركن چهارم دموكراسی، همراهی رهبری با تغییرات، گفتگویی كامل و همه جانبه با آقای هاشمی رفسنجانی، خاتمی و دعوت به یك مصالحه تاریخی، بیست سال پس از انقلاب و بالاخره پدیده خاتمی و مصالحه میان دین و آزادی است. نویسنده تلاش می كند تا مخاطبان خود را متقاعد سازد كه تئوری حكومتی آقای خاتمی و یا شیوه او، موفق ترین راهكار و جمع میان دین و آزادی و تاكید آقای خاتمی بر تبیین این نكته است كه دین و آزادی، متلازم یكدیگر اند و حكومت اسلامی معاصر، بدون این تلازم نمی تواند پایا، پویا و پایدار باشد. آقای خاتمی تاكید می كند كه ولایت فقیه، مقوله ای است مبتنی بر اصل قانون اساسی كه همه افراد ملت باید به آن متعهد و پایبند باشند و مخالفت با آن در حقیقت هجمه به سنگر اساسی و ركن ركین «قانون اساسی» است. با این وجود، آقای خاتمی با مناقشه و بحث پیرامون «نظریه ولایت فقیه» به عنوان یك مبحث علمی، فقهی یا كلامی از سوی محافل علمی و به دور از تحركات سیاسی، مخالفتی نشان نمی دهد. از این رو تاكید می كند كه هیچ كس حق ندارد رای و نظر یا قرائت ویژه خود را در عرصه مقولات دین یا مفاهیم اسلامی، تنها قرائت نهایی از دین تلقی كند و این نگرش را بر دیگران تحمیل نماید؛ زیرا چنین برخورد و نگرشی قطعاً سركوب آزادی فكر، اندیشه و بیان است. سید محمد صادق الحسینی طی سال ها مطالعه و بررسی و ارتباط نزدیك با محافل سیاسی و دینی و روشنفكری، مشاهدات و برداشت های خود را از «حماسه دوم خرداد» به عنوان انقلابی دیگر شبیه انقلاب اسلامی می داند و در بخشی از مجموعه نوشتاریش می گوید: "بعضی بر این باور اند كه آزادی در ایران با انقلاب 57 متولد شد؛ بنابراین، دیگر سخن گفتن از آزادی در یك دوران جدید، مفهومی ندارد. این درست است، اما تنها نیمی از حقیقت را در بر دارد." بله، آزادی در ایران بود؛ ولی سخت در معرض تزلزل قرار داشت. اراده ای مردمی لازم بود تا این آزادی را در چارچوب سازمان های یك جامعه مدنی اسلامی نهادینه كند و آن را تقویت كند. اراده ای می خواست تا قانون اساسی را به عنوان فصل الخطاب همه گفتمان های سیاسی مربوط به آزادی قرار دهد و راه را بر سوء استفاده هر كسی كه آن را بر نمی تابد، مسدود سازد. نویسنده، كتاب خود را با این تعبیر زیبا به پایان می برد كه "آقای خاتمی در چشم انداز آرمان گرایانه اش، به توسعه سیاسی و بسط درك سیاستمداران از طریق فرهنگ و پیام فرهنگی چشم دوخته است."محمد رسول دریایی؛ مترجم؛ 8/6/78 |
|
|
|
دیدگاه های خوانندگان درباره این مقاله: | 3 دیدگاه واپسین از 3 دیدگاه |
با سلام در مورد معرفی كتاب پدیده خاتمی، باید بگویم مطالب اصلا صحت ندارد و بهتر بود آن را در سایت قرار نمی دادید 11/21/2009 2:21:44 PM
من عاشق آقای خاتمی هستم خیلی دوسش دارم همه آدم های خوبو دوست دارم،مرسی خیلی خوب ،فقط شگفت زده شدم كه چرا فیلتر نشده! 2/21/2011 4:14:23 PM
ای بابا؛ از فضل پدر تو را چه حاصل. 11/13/2011 1:46:34 PM |
|
هنگام چاپ: 11/5/2009 10:06:53 PM | امتیاز: 3.85 از 5 در 40 رای | شمار بازدید: 52809 | شمار دیدگاه: 3 |
|
|