1- چكيده
اهداي خون در بيشتر موارد بدون هيچ گونه عارضه اي انجام مي پذيرد. اما در تعداد محدودي از اهدا كنندگان، منجر به بروز عوارضي مي گردد. تحقيقات نشان داده اند كه عوارض جانبي اهداي خون بر بازگشت اهدا كننده براي اهداي خون مجدد و جذب اهدا كنندگان اثر منفي داشته است. هدف از اين مطالعه بررسي واكنش هاي وازووگال و آسيب هاي ناحيه بازوي اهدا كنندگان در هنگام اهداي خون و تا مدتي پس از آن بود.
اين مطالعه مقطعي در «پايگاه انتقال خون يزد» از شهريور 1384 تا دي ماه 1385 انجام گرفت. 1000 اهدا كننده به روش تصادفي ساده انتخاب شدند و از نظر بروز واكنش هاي وازووگال در هنگام اهداي خون، تا يك ساعت پس از اتمام خون گيري توسط پزشك بررسي شدند. اهدا كنندگان سه هفته پس از اهداي خون از نظر بروز آسيب در ناحيه بازوي خون گيري مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده ها در پرسش نامه ثبت و با استفاده از آزمايش مجذور كا (Chi-square)، دقيق فيشر (Fischer exact test) و Anova و T-test تجزيه و تحليل گرديد.
فراواني واكنش هاي وازووگال 2% با فاصله اطمينان 95% (1.1 تا 2.9 درصد) بود. شايع ترين يافته هاي ناحيه بازو، درد در محل خون گيري (8.2%) و كبودي (7%) بودند. فراواني هماتوم 1.4% بود و شكايات حسي (0.7%) كمترين فراواني را داشتند كه در مدت يك هفته بهبود مي يافتند. شيوع واكنش هاي وازووگال در اهدا كنندگان جوان، بار اول و كم وزن، بيشتر بود. بروز عوارض محل خون گيري با جنس و وضعيت اهدا ارتباط معني داري نداشت.
عوارض جانبي اهداي خون در اين مطالعه كمتر از ساير مطالعات بود كه مي تواند به دليل انتخاب صحيح اهدا كنندگان توسط پزشك و وجود كاركنان آموزش ديده و ماهر جهت انجام خون گيري و مراقبت از اهدا كنندگان حين اهداي خون باشد.
واژگان كليدي: عوارض جانبي، اهداي خون، آسيب بازو.
2- مقدمه
3- مواد و روش ها
4- يافته ها
5- بحث
6- نتيجه گيري
در اهدا كنندگان ما عوارض جانبي اهداي خون مانند عوارض محل خون گيري كمتر از ساير مطالعات بود كه مي تواند به دليل وجود كاركنان آموزش ديده و ماهر براي خون گيري و مراقبت از اهدا كنندگان در هنگام اهداي خون باشد. اما به جهت اهميت حفظ سلامت اهدا كنندگان و تامين ذخاير خون، مطالعات بيشتر در زمينه روش هاي كاهش بيشتر عوارض اهداي خون و تاثير اين عوارض بر تبديل اهدا كنندگان بار اول به اهدا كنندگان مستمر توصيه مي شود.
Adverse effects in blood donors after whole blood donation
Abstract
Most od blood donations are uneventful. However, adverse effects occur in a limited number of donors and have a negative impact on blood donor return rate and donor recruitment. The aim of this study was to evaluate the incidence rate od vasovagal reactions and arm injuries during and after blood donation at «Yazd blood transfusion centre».
This cross sectional study was performed on 1000 randomly selected blood donors from August 2005 to January 2006 at Yazd blood transfusion centre. Blood donors were examined by physicians for vasovagal reactions during and one hour after blood donation. Donors with arm injuries were interviewed in person after 3 weeks. Data were analyzed statistically using Chi-square, Anova, Fischer exact test and T-test.
The rate of vasovagal reactions was 2%. There was no severe reaction such as convulsion. The most common arm findings were pain (8.2&), bruise (7%) and hematoma (1.4%). Sensory changes such as numbness and tingling (0.7%) had the least frequency. All donors with arm injuries recovered fully within a week. Repeat and regular blood donors had fewer vasovagal reactions than first time donors (p<0.05). There was no significant correlation between arm injury and the frequency of blood donation.
The incidence of vasovagal reactions in our study was lower than others. It might pertain to correct selection of donors by physicians, the presence of trained, expert personnel for blood collection, and care of donors.
Keywords: Adverse effects, Blood donation, Arm injuries. | 
هايده جواد زاده شهشهاني
محمد طاهر ياوري