سردر مسجد جامع يزد در سال 1313
|
|
|
پيش گفتار
اين دو عكس ارزشمند ديگر نيز از عكس هايي هستند كه در سال 1313 ه.ش و به دست «رابرت بايرون» (1) -سفرنامه نويس و گردشگر انگليسي- گرفته شده است. عكاس هنرمند به زيبايي دو نماي ديدني از سردر سربلند و مناره هاي سرافراز «مسجد جامع يزد» را به يادگار گذاشته شده است. اين عكس ها كه بر روي نگاتيو هاي بزرگي گرفته شده اند، كيفيت بسيار خوبي دارند. نگاتيو عكس نخست با كد «A47/311» در «كتابخانه هنر هاي زيبا» در «دانشگاه هاروارد» نگهداري مي شود. براي ديدن عكس ها در اندازه اي بزرگتر به اينجا و اينجا برويد.
عكس هاي سردر مسجد جمعه
اين دو عكس نكته هاي فراواني از مسجد دربردارند. عكس نخست، بنا هايي كه پيشتر به جاي «كتابخانه وزيري» بوده اند را نشان مي دهد. پيشتر زير دو عكس ديگر از همين عكاس و از همين بنا، در اينجا، گفتاري درباره تاريخچه و مرمت سردر مسجد جامع يزد آمده است. براي شناخت موشكافانه و معمارانه اين سردر در گذشته و اكنون به پايگاه مسجد جامع كبير يزد برويد.
از نكته هاي عكس نخست، ناهمگوني كاشي كاري سر دو مناره است. كاشي ها و ماذنه مناره راست نو تر است. يكي از عكس هاي قديمي تر كه براي سال 1300 است، سر همين مناره را خراب شده و فرو ريخته نشان مي دهد. همچنين نقش اين كاشي ها با نقش كاشي كاري مرمت بنيادين مسجد در دهه 1320 به كوشش «حجت الاسلام سيد علي محمد وزيري» هم نمي خواند. پس شايد در اين بين يعني از سال 1300 تا 1313 كه سال برداشت اين عكس است، سر مناره راست و ماذنه آن مرمت شده باشد.
|
نمايي از تفاوت سر دو منار مسجد جامع كبير يزد؛ شايد منار سمت راست به تازگي مرمت شده باشد. |
از نكته هاي شگفت انگيز ديگر كه از مقايسه دو عكس به دست مي آيد اين است كه همه كاشي هاي جلوي بدنه هر دو مناره در عكس نخست ريخته ولي كاشي هاي پشت بدنه مناره ها در عكس دوم چسبيده و سر جاي خود استوار است. اگر اين خرابي كار آدمي نباشد، دليل ويراني و ريختگي كاشي هاي تمام نيم استوانه جنوبي و ماندگاري و پابرجايي كاشي كاري سراسر نيم استوانه شمالي چه مي تواند باشد؟ شايد بتوان آن را به تابش آفتاب كه همواره سمتي جنوبي دارد پيوند داد؛ چرا كه آفتاب نيز از ويرانگران بنا ها است.
رابرت بايرون، شيفته معماري و آثار باستاني و تاريخي بود و براي همين نيز چنين عكس هايي گرفته است. اما ناخواسته در عكس نخستش، كودك، جوان و مردي يزدي نيز در عكس افتاده اند. گويا اين خانواده يزدي با چهارپاي باربر خود منتظر رابرت بايرون هستند تا پس از عكس برداري اش، او و دوربين بزرگش را به جا هاي ديگري ببرند. همين گوشه عكس، ارزشي افزوده به اين عكس داده است. آن كودك، همينك هشتاد ساله است؛ پس شايد بتوان ايشان را پيدا كرد!
|
برشي مردمي و رنگي شده از عكس اصلي كه در آن، كودك، جوان و مرد يزدي را با خرشان نمايش مي دهد. |
همچنين در عكس نخست، دو سيم هم كشيده شده است كه براي كارخانه برقي است كه «ارباب مهربان كاووسي» آن را يكي دو سال پيش از برداشت اين عكس در سر كوچه امروزي مسجد جامع به راه انداخته بوده است.
رابرت بايرون
چكيده اي از زندگي نامه رابرت بايرون به زودي و در زير ديگر نگاره هاي اين هنرمند و هنرشناس بزرگ چاپ خواهد شد. پاورقي: (1) Robert Byron
|
|
امتياز شما به اين مقاله چيست؟ |
ديدگاه شما درباره اين مقاله چيست؟ |
ديدگاه هاي خوانندگان درباره اين مقاله6 ديدگاه واپسين از 6 ديدگاه | با سلام قبل از همه چيز بايد به روح هنرمند عكاس اين عكس ها درودفرستاد. دست آن كس كه آنرا يافته درد نكند و دست شما بهمچنين؛ واقعا تماشاي عكس ها اشك درچشم مي آورد. حظ كردم. خدارحمت كند تمام حاميان مسجد جامع را كه خرابه اي را آبادان كردند. 6/6/2011 9:17:26 AM
بسيار عالي بود. دست شما درد نكند. 6/7/2011 7:32:49 AM
سلام. ممنونم. زيبا بود. 6/7/2011 9:15:33 AM
اميرعقيلي | amir...@yahoo.com |
خوب بود. از اين عكس ها بيشتر بفرستيد چرا كه تاريخ باستاني ايرانيان را بازگو مي كند. 6/7/2011 10:58:34 PM
بسيار خواندني بود. ممنون. 4/10/2012 8:49:40 AM
بهترازاين هم ميشه كرد. 12/1/2013 6:31:40 PM |
|
ويژگي هاي اين مقاله
هنگام چاپ: 6/4/2011 5:13:07 PM | امتياز: 4.27 از 5 در 26 راي () | شمار بازديد: 8263 | شمار ديدگاه: 6 |
|
|