ميهمان گرامي، به غول آباد خوش آمديد! | ايميل: گذر واژه: مرا به ياد بسپار براي يك ماه: وارد شدن: | قلعه
غول آباد / نگارخانه / عكس / دخمه هاي صفاييه در سال 1355

برگه نخست عكس (6) نقاشي (2) فيلم (3) موزه (3)

دخمه هاي صفاييه در سال 1355




پيش گفتار

اين دو عكس زيباي هوايي در يك صبح بهاري يكي از سال هاي 1355 تا 1357 به دست «گئورگ گرستر» (1) و با همكاري خلبان و باستان شناس و بلدان محلي همراه او گرفته شده است. اگر همت عكاس و همكاري بي مانند حكومت وقت در فراهم كردن لوازم پرواز براي وي نبود، اكنون چنين عكس هاي هوايي اي از شهر ها، مناطق باستاني و مناظر ايران در دست نبود.

نمايش دست نخوردگي منطقه «گلستان» كه امروز جزوي از شهر و «دانشگاه يزد» شده و از پشتش جاده ترانزيتي «بندر تهران» مي گذرد، نمايش آبادي خيله ها و خط سير چاه هاي قناتي كه به آب انبار دخمه مي رسد، از زيبايي ها و نكات اين دو عكس است. البته در همان زمان عكس برداري هم چند سالي مي شده كه زرتشتيان، ديگر، مردگان خود را در دخمه ها نمي گذاشته اند؛ اما قبرستان و خيله ها و آب انبار آن در آن زمان مورد نياز و كاربرد بوده است.

از اين پيوند مي توانيد به تارنماي عكاس اين كار ها برويد. همچنين براي خريد و يا ديدن اين عكس ها و ديگر عكس هاي اين عكاس مي توانيد به اين پيوند برويد. در اين پايگاه ساير عكس هاي «گئورگ گرستر» از سراسر جهان و ايران نيز قابل ديدن است كه 10 عكس ديگر آن از استان يزد است. به اميد خدا در آينده آن ها نيز در نگارخانه بازنمايي خواهند شد. گلچيني از عكس هاي ايران او در كتابي نفيس با عنوان «بهشت گمشده؛ ايران از نگاه بالا» (2) به دست «انتشارات فايدون» (3) در «انگلستان» در سال 2008 م (1387 ه.ش) به چاپ رسيده است. اين كتاب از اين پيوند قابل دسترسي و خريد است.

گئورگ گرستر

«گئورگ گرستر» در 30 آپريل 1928 (10 ارديبهشت 1307) در شهر «وينترتور» (4) در «سوييس» به دنيا آمد. او در شهر خود در مدرسه ادبيات شروع به تحصيل كرد. سپس به «زوريخ» رفت و در «دانشگاه زوريخ» زبان هاي آلماني و انگليسي را آموخت و دكتراي خود را نيز از همان دانشگاه گرفت. از سال 1950 م تا 1956 م (سال 1328 ه.ش تا 1334 ه.ش) سردبير علمي هفته نامه اي معتبر در «سوييس» بود. پس از آن او يك خبرنگار آزاد با تخصص در تهيه گزارش هاي علمي و عكس هاي هوايي شد.

او در اين رشته ويژه از عكاسي در دهه 1950 م و 1960 م (دهه 1330 ه.ش و 1340 ه.ش) در دنيا پيشگام بود. استفاده از تكنولوژي هاي نوين، زيبايي چشمگير و كيفيت بالاي عكس هاي او و كار گسترده اش در بسياري از كشور ها و مناطق كره زمين او را از پيشكسوتان و نام آوران رشته عكاسي هوايي در جهان ساخته است. او اولين عكس هوايي اش را در دهه سوم زندگي اش از مناظر شمال آفريقا گرفت و تا پايان دهه ششم زندگي اش توانست عكس هاي هوايي بسيار باارزشي از بيش از 111 كشور و در تمام قاره هاي زمين تهيه كند.

با نگاه به نگارخانه عكس هاي وي خواهيد ديد كه او در هيچ كشوري و حتي در كشور زادگاهش به اندازه ايران عكس هوايي نگرفته است. او از سراسر ايران با 300 ساعت پرواز، بيش از 220 عكس هوايي گرفته است. اين به سبب همكاري بسيار زياد دربار با وي و همچنين پهناور بودن و باستاني بودن و وجود شهر ها و روستا ها و مناطق و مناظر ديدني زياد در كشور ايران است.

«گئورگ گرستر» براي گرفتن اين عكس ها مجبور بوده از در عقب هواپيما به بيرون خم شود. صداي شديد باد و موتور هاي هواپيما اجازه صحبت كردن او را با خلبان نمي داده و براي همين، خلبان موتور ها را خاموش مي كرده تا آن گروه، همسفر و سوار بر باد بتوانند كار خود را انجام دهند. در آينده و در كنار معرفي ديگر عكس هاي اين عكاس به شيوه كار او نيز خواهيم پرداخت. او درباره اين دو عكس خود در نمايشگاهي از عكس هاي ايرانش، گفتگويي كرده كه در گزارش خبري زير قابل ديدن است:

گوشه هايي از نمايشگاه عكس هاي هوايي ايران از گئورگ گرستر و توضيحات او درباره عكس هوايي از دخمه هاي مانكجي و گلستان در نزديك يزد.
بي بي سي فارسي

دخمه هاي صفاييه

در انتهاي «صفاييه» در «محله گلستان» و در پشت «دانشگاه يزد» دو دخمه وجود دارد. دخمه بزرگتر و سمت چپي كه در شرق يا دست چپ اين عكس ها نمايان است نامش «دخمه مانكجي» است. اين دخمه در سال 1235 ه.ش در زمان «ناصر الدين شاه قاجار» و به همت «مانكجي ليمجي هاتريا» -از پارسايان هند- ساخته شده است. دخمه دوم كه به «دخمه گلستان» يا «دخمه گلستان خانم» نامور است در سال 1309 ه.ش به همت «گل مهربان لوك» و با سرمايه و به ياد جوان ناكامش ساخته شده است.

دخمه دوم از آن رو ساخته شده است كه راه دخمه اول بسيار سراشيب و ناهموار است و بردن جنازه در آن مشكل بوده است. همان گونه كه گفته شد اين دو دخمه يكي 160 و ديگري 85 سال بيشتر قدمت ندارند و هيچ كدام دخمه هاي باستاني يزد نيستند. ساختمان هاي پايين دخمه ها هم كه به «خيله» نامور اند كاربرد مذهبي و اقامتي در روز هاي پرسه عمومي و روز دخمه گذاري مردگان داشته اند. هر محله زرتشتي نشيني براي خود خيله اي داشته و آب انباري هم براي فراهم كردن آب، در كنار خيله ها ساخته شده بوده است.

براي آشنايي بيشتر و بهتر با دخمه هاي يزد، از مقاله "دخمه هاي زردشتيان يزد" به قلم «استاد حسين مسرت» ديدن فرماييد.

پاورقي:
(1) Georg Gerster
(2) Paradise Lost: Persia from Above
(3) Phaidon Press
(4) Winterthur


امتياز شما به اين مقاله چيست؟

برو
بسيار خسته كننده
()
بدتر از ميانه
()
ميانه
()
بهتر از ميانه
()
بسيار دلربا
()

ديدگاه شما درباره اين مقاله چيست؟

نام شما: ايميل شما (امن):
* ديدگاه شما: * اين متن را رونويسي كنيد 0370200:
فرستادن خصوصي: | برو:

ديدگاه هاي خوانندگان درباره اين مقاله

2 ديدگاه واپسين از 2 ديدگاه
نورالله جاوداني
jaa...@gmail.com
بسيار مسحور كننده بود؛ چون من از پنجاه و پنج سال قبل، دخمه ها را به ياد مي آورم.
ممنون و متشكر
11/2/2011 8:56:34 AM

سيد مصطفي ابوالقاسم
mosta...@yahoo.com
خوب بود؛ اما با مطالعه بيشتر، مطمعاً بهتر خواهد شد.
11/2/2011 11:35:03 AM

ويژگي هاي اين مقاله

نشاني سرراست و هميشگي اين مقاله:
كد لينك اين مقاله در html:
كد لينك اين مقاله در انجمن ها:
كد لينك اين مقاله در ويكي پديا:

هنگام چاپ: 11/1/2011 4:27:50 PMامتياز: 4.53 از 5 در 17 راي ()
شمار بازديد: 6673شمار ديدگاه: 2