چهره آقا سيد علي ميرزا در نمايي از مستند پ مثل پليكان محصول سال 1351.

پيش گفتار

فيلم مستند «پ مثل پليكان» يكي از مهم ترين فيلم هاي مستند تاريخ سينماي ايران است. اين مستند را «پرويز كيمياوي» ⁽¹⁾ در سال 1351 در «طبس» ساخته است.

اين فيلم مستند، بر پايه دو داستان از «ديار طبس» استوار است. يكي داستان زندگي «آقا سيد علي ميرزا» كه از «شهر طبس» كناره گرفته و آواره خرابه هاي «ارگ طبس» شده بود؛ و ديگري داستان پليكاني كه در راه مهاجرت به «سيبري» به «شهر طبس» آمده و مقيم «باغ گلشن طبس» گشته بود.

اين مستند تاريخي و ديدني كه در 25 دقيقه، گوشه اي از تاريخ و فرهنگ و جغرافياي «طبس» را به نمايش كشيده است، هم اكنون توسط «شركت صوتي و تصويري سروش» منتشر شده است و از فروشگاه هاي رسانه هاي تصويري ⁽²⁾ و يا از اينجا قابل خريد است.

محله امامزاده جعفر و خانه هاي سنتي و ارزشمند يزد كه براي توسعه امامزاده با خاك يكسان شده اند.

پيش گفتار

چندي پيش، در ميانه تابستان 1392، درست پيش از تغيير دولت ها، بالاخره «طرح توسعه امامزاده جعفر -ع-» وارد فاز عملياتي شد تا با خشونت تمام و به طور رسمي و علني، بولدوزر ها «محله تاريخي امامزاده جعفر» را زنده زنده به زير تيغ خود ببرند. همكاري و همدلي همه سازمان هاي شهري و استاني و حتي «ميراث فرهنگي» در اجراي اين طرح مثال زدني و شگفت آور بود. اين طرح، فاز نخست از «طرح جامع بافت تاريخي يزد» خواهد بود.

تخريب و دخل و تصرف در بافت تاريخي و ثبت شده يزد خلاف قانون است. راضي نبودن ساكنين به ترك خانه و محله خود و فروش آن به بهاي اندك و همچنين غصب و تصرف و تخريب راه هاي عمومي، خانه هاي وقفي، حسينيه و مدرسه هاي در اين محدوده نيز اشكالات شرعي فراواني را به اين طرح وارد مي سازد.

متاسفانه در اين اقدام مغولي، طي چند روز، چند خانه و در مجموع حدود 15 خانه تاريخي ديگر تخريب شدند؛ اما خوشبختانه با هوشياري دوستداران ميراث فرهنگي و با سرسختي و مقاومت مردم يزد و ساكنين محله و با كرامت خود «امامزاده جعفر -ع-»، اين طرح خانمان برانداز متوقف شده است.

كتيبه 600 ساله و دزديده شده چهارده معصوم يا دوازده امام كه بر ديوار خروجي كلياس مسجد جمعه يزد نصب بود.

فاطمه دانش يزدي

چكيده داستان

سه سال پيش در چنين شب هايي، يعني شب هاي پاياني دي ماه 1388، «كتيبه چهارده معصوم» كه از ديد هنري، تاريخي، فرهنگي و ديني بسيار ارزشمند است، از خروجي دهليز شرقي مسجد كنده شد و به يغما رفت. از آن زمان تا كنون، هيچ خبري از آن كتيبه نشده است. داستان و اخبار همان زمان اين دزدي را مي توانيد از اينجا بخوانيد.

شوربختانه، پنهان كاري و نپرداختن زياد به اين خبر و كمك نخواستن از مردم در همان زمان، سبب شد كتيبه پيدا نشود و سر نخي از آن به دست نيايد. هر چند شايد دير شده باشد، اما در سومين سالگرد اين دزدي، از دست اندر كاران اين پرونده مي خواهيم، يافته ها و سر نخ هاي به دست آمده و همچنين تصاوير دوربين هاي مداربسته مسجد در آن شب در برنامه اي در «شبكه استاني يزد» پخش گردد تا شايد به اميد خدا راهگشا باشد.

با گواه گرفتن از پوستر هاي دوفصلانه «اينترپل» ⁽¹⁾ مي توان اين كتيبه را از باارزش ترين كار هاي هنري دزديده شده اين سال ها در جهان دانست. كارشناسان، ارزش پولي اين كتيبه را 10 ميليون دلار برآورد كرده اند. پرونده اين دزدي نزد نهاد هاي «سازمان ميراث فرهنگي»، «نيروي انتظامي» و «اينترپل» همچنان باز است و آن ها پذيراي هر گونه خبر يا سر نخي در اين زمينه مي باشند. پرونده اين كتيبه در «اينترپل» را مي توانيد در اينجا و اينجا بخوانيد.

آلبوم شهر بي صدا، اثر امير محمد تفتي.

شناسنامه آلبوم

● عنوان: شهر بي صدا
● خواننده: امير محمد تفتي
● نوازندگان: كيوان ساكت، سامان احتشامي و ارژنگ كامكار
● شاعران: سعدي، عارف قزويني، شفيعي كدكني و ...
● مايه: دستگاه ماهور و آواز بيات اصفهان
● ناشر: موسسه فرهنگي هنري آواي باربد
● پخش در يزد: خيابان فرخي، مغازه تخت جمشيد
● قيمت: 6000 تومان

درباره آلبوم

چندي پيش، چهارمين آلبوم موسيقايي «امير محمد تفتي» با نام «شهر بي صدا» منتشر شد. قطعات و تصانيف اين اثر با انتخاب «امير محمد تفتي» و مقدمه سازي و تنظيم «كيوان ساكت» آماده شده است. «كيوان ساكت» با تار و سه تار، «سامان احتشامي» با پيانو و «ارژنگ كامكار» با تنبك، اين اثر را نواخته اند. اين آلبوم زيبا در دستگاه ماهور و آواز بيات اصفهان اجرا شده است.

چهار تصنيف قديمي اين آلبوم، همه، شناسنامه دار و ناشنيده هستند كه بدون بازسازي و با همان تركيب قديمي خود كه راوي فضاي اجتماعي امروز نيز هست، اجرا شده اند. ⁽¹⁾ «تصنيف بلبل شوريده» اثر «عارف قزويني» -شاعر و تصنيف ساز ميهني- است كه در سال 1289 ه.ش، بيش از 100 سال پيش، ساخته شده است. بقيه تصنيف هاي قديمي اين آلبوم هم براي 70 سال پيش و يا پيشتر از آن مي باشند.

فهرست آلبوم

1- تصنيف كوي عاشقي / شعر و آهنگ قديمي ماهور / 4:37
2- ساز و آواز شهر خاموش / ماهور / غزل محمد رضا شفيعي كدكني / 12:52
3- مقدمه تصنيف / كيوان ساكت / 1:3
4- تصنيف بلبل شوريده / شعر و آهنگ عارف قزويني / 4:11
5- تكنوازي سه تار / كيوان ساكت / 2:2
6- تصنيف نگارا / شعر و آهنگ قديمي ماهور / غزل سعدي / 3:58
7- ساز و آواز / بيات اصفهان / غزل سعدي / 10:44
8- تصنيف سلسله موي دوست / آهنگ قديمي ماهور / غزل سعدي / 4:40
9- قطعه تصويري سلسله موي دوست (قابل مشاهده در رايانه)

كتاب اسناد يزد در دوره مشروطيت، ادوار دوم تا پنجم مجلس شوراي ملي؛ نوشته احمد مظفر مقام.

شناسنامه كتاب

● عنوان: اسناد يزد در دوره مشروطيت (ادوار دوم تا پنجم مجلس شوراي ملي)
● نويسنده: احمد مظفر مقام
● نمايه ساز: كاظم طالبي نسب
● موضوع: تاريخ، انقلاب مشروطه، اسناد و مدارك، مجلس شوراي ملي، يزد
● شابك: 678-600-220-118-8
● ناشر: مركز پژوهش كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي، تلفن 021-66964121
● پخش در يزد: ابتداي خ امام، پيش از كوچه برخوردار، كتابفروشي نيكو روش
● قيمت: 20000 تومان

درباره كتاب

ده روز پيش، در پايان مراسم اختتاميه «سومين نشست تخصصي تاريخ مجلس» كه در سه شنبه 26 ارديبهشت 1391 و در «ساختمان مجلس مشروطه» برگزار شد، سه كتاب تاريخي به دست «آقاي علي لاريجاني» -رييس مجلس- رونمايي شد. يكي از اين كتاب ها، «اسناد يزد در دوره مشروطيت» نوشته «احمد مظفر مقام» بود.

«احمد مظفر مقام» -كارشناس ارشد «مركز اسناد كتابخانه و موزه مجلس شوراي اسلامي»-، كار بر روي اين كتاب و جلد هاي پيش رو را از يك دهه پيش و به طور جدي از سال 1387 آغاز كرده است. اين كتاب در 641 صفحه به شناسايي 216 عنوان سند نوياب و ناياب درباره يزد در سال هاي 1288 تا 1304 ه.ش مي پردازد. هر چند همه اين اسناد در بايگاني «مجلس» در «بهارستان تهران» بوده است، ولي محتواي آن ها كه بيشتر نامه و عريضه مردمي است و گزينش استادانه آن ها از ميان 2000 برگ سند، توانسته كتاب را آينه اي از نمايش اوضاع و رخداد هاي تاريخي، فرهنگي و سياسي يزد در يك سده پيش سازد.

اين كتاب به بررسي اسناد در 4 دوره از «مجلس شوراي ملي» مي پردازد. از آن جا كه اسناد دوره نخست «مجلس» در هنگامه به توپ بستن «مجلس» به دست «محمد علي شاه قاجار» از دست رفته است، بررسي اسناد در اين كتاب از دوره دوم آغاز و تا دوره پنجم «مجلس» را در بر مي گيرد. اين كتاب، گام نخستين در راهچينه اسناد يزد در «مجلس» است و به اميد خدا نويسنده بر آن است تا در پله بعدي، به بررسي اسناد و عرايض دوره هاي ششم تا دوازدهم «مجلس» بپردازد.